نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در برنامه «میزگرد سیاسی» گفت: کار سیاست خارجی همین است که بتواند فرصت‌ها را به شکل حداکثری استفاده کند و تهدیدها را به صفر برساند و یا حداقل کاهش دهد؛ اگر در این عرصه میخواهید وارد شوید باید ببینید این عرصه میدان یک عرصه واقعی است، عرصه رمانتیک نیست که برای خود خیال پردازی کنی.
برنامه تبلیغاتی «میزگرد سیاسی» سعید جلیلی نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد.
مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه و محسن کریمی معاون امور بین الملل بانک مرکزی از همراهان سعید جلیلی در این برنامه هستند.
وی در فرصت 25 دقیقه‌ای اش اظهار داشت: در انتخابات ریاست جمهوری نامزدها معمولاً یک شعاری را بیان میکنند تحت عنوان شعار انتخاباتی‌شان؛ بنده معتقدم این سوال نباید یک عبارت پردازی و کلمه سازی باشد بلکه باید در حقیقت یک خلاصه و عصاره‌ای از آن برنامه‌ای کاری که آن نامزد برای ۴ سال آینده دارد مطرح کند.
وی ادامه داد: شعار ما که در حقیقت همان خلاصه‌ای از کل برنامه ما است این است که یک جهان فرصت یک ایران جهش هر ایرانی یک نقش پرشکوه؛ بنده میخواهم این را توضیح دهم.
جلیلی تصریح کرد: چرا ما میگوییم یک جهان فرصت چون معتقدیم در عرصه‌های مختلف منطقه‌ای، موضوعی، علمی و فناوری یک دریایی از فرصت‌ها وجود دارد همچنان که شما در داخل کشور هم یک جهانی از فرصت‌های مختلف اقتصادی، طبیعی، مادی و به ویژه نیروی انسانی و پیشرفت علمی وجود دارد.
وی بیان کرد: لازمه استفاده بهینه و حداکثری از این دو روند و فرصت‌های موجود باید حتماً در کنار یک جهان فرصت جهش ایران باشد؛ حالا چگونه؟ ما معتقدیم امروز در صحنه روابط بین‌الملل فرصت‌هایی که وجود دارد، بسیار بسیار بیشتر از تهدیدهاست.
جلیلی مطرح کرد: کار سیاست خارجی همین است که بتواند فرصت‌ها را به شکل حداکثری استفاده کند و تهدیدها را به صفر برساند و یا حداقل کاهش دهد؛ چون اگر شما در این عرصه میخواهید وارد شوید باید ببینید این عرصه میدان یک عرصه واقعی است عرصه رمانتیک نیست که برای خود خیال پردازی کنی؛ باید واقعیت‌ها را ببینیم که در دنیا مناسبات چیست، میدان چیست و امروز چه فرصت‌هایی برایت وجود دارد و از طرفی چه تهدیدهایی موجود است.
وی ادامه داد: فرصت‌ها کجا به دست می‌آید؟ وقتی شما نگاه کنید با ۲۰۰ کشور دنیا _که حدوداً این تعداد کشور وجود دارد_ چه نقاط اشتراکی دارید، از آن نقاط اشتراک و تعامل به تبعش فرصت‌ها ایجاد می‌شود.
جلیلی افزود: همچنان که اگر با کشورهایی اختلاف داشته باشی باید توجه داشته باشی که این نقاط اختلاف برای شما میتواند تقابل و حتی تهدید ایجاد کند.
وی مطرح کرد: هنر سیاست خارجی باید این باشد که بتواند خوب اینها را بشناسد و آن فرصت‌ها را حداکثری استفاده کند و اتفاقاً وقتی که شما از آن فرصت خوب استفاده کردید، موجب این می‌شود که آن تهدیدها کاهش پیدا کند.
جلیلی تشریح کرد: البته این لایه رویی آن است، چون در سایر روابطی هم که کشورها با هم وجود دارند، ممکن است کشورهای ثالث «ب و جیم» با هم روابطی داشته باشند که از آن برای شما تولید فرصت و یا تهدید شود؛ اینها را باید شما بشناسید. لذا صحنه سیاست خارجی کاملاً هوشمندانه و واقعی است.
داوطلب انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: یکی از بحث‌هایی که خیلی مهم است این است که ما باید بدانیم و یک تحلیل درست داشته باشیم که در چهار سال آینده در چه نقطه ای هستیم؛ مختصات نقطه را بدانیم و آنچه که در چهار سال آینده میتواند رقم بخورد ر آن موقع ما چه نقشی می‌توانیم داشته باشیم؛ این یکی از آن بحث‌های بسیار مهم است.
جلیلی افزود: لذا اینجا یکی از آن بحث‌هایی که ما بررسی کردیم به عنوان یک کسی که حداقل به شکل رسمی ۳۵ سال در کار سیاست خارجی فعال هستم و
به تبع آن ده‌ها سفر و ملاقات‌های فراوانی با روسای کشورها داشته‌ام، در ۱۰ الی ۱۱ سال گذشته یک نگاه تماشاگرانه، هم به روند تحولات جهانی داشتیم و هم به آن بازیگری‌هایی که در سیاست خارجی صورت گرفته؛ این موضوع ما را به چه چیزی رسانده؟ امروز ما در عرصه سیاست خارجی فرصت‌های بسیار فراوانی داریم؛ واقعا در جهان هم یک جهان فرصت دارید که اگر برای آنها برنامه‌ریزی داشته باشید می‌توانید یک نفع حداکثری برای کشور داشته باشیم که نتیجه و ثمره آن بشود یک ایران جهش.
جلیلی عنوان کرد: بنده میخواهم کمی این موضوع را تشریح کنم که این یعنی چه؟ اولا ما باید بدانیم ما در چه بزنگاهی هستیم و آن نقطه مختصاتی بزنگاهی اکنون چیست؛ این فرصت‌ها که میگوییم آیا یک فرصت‌های موهوم است و یا واقعی است. بنده چند محور اصلی آن را عرض کنم: یکی از آن بحث‌های اصلی این است که ما اکنون در یک مقطعی هستیم که تحولات جهانی در یک گذار است که این گذار به نفع ماست، این گذار برای ما تولید فرصت کرده.
وی تصریح کرد: مثلاً در منطقه شما می‌بینید که خود غربی‌ها، چه مقامات و چه اندیشمندانش بارها بیان میکنند که ما دیگر آن شرایط قبل را نداریم؛ به ویژه بعد از عملیات طوفان الاقصی و شرایطی که صورت گرفت همین کسانی که بارها می‌نشستند و برای ملت‌های منطقه تصمیم‌گیری می‌کردند، اکنون هم آن هیبت‌شان و هم آن حیثیتشان دچار تزلزل شده و از طرفی برای ما تولید اقتدار کرده؛ به گونه‌ای است که اگر بخواهند به ما تعرض کنند، دیدید که در عملیات وعده صادق ایران به عنوان یک قدرت موثر برای دفاع از حق و منافعش عملیاتی کرد و موفق شد.
وی با بیان اینکه در اینجا برنامه خارجی باید استفاده شود، تصریح کرد: اگر یک فرصتی پیش آمده چه در تضعیف رقبای شما و دشمنان شما چه در ارتقای موقعیت شما، باید اینها را نقد کرد که مردم این را در زندگی بچشند.
جلیلی اظهار داشت: یکی از آن فرصت‌های بسیار مهم دیگر که متاسفانه ما در طول تاریخ، در دوره قاجار و پهلوی و بزنگاه‌هایی که یک پیشرفت‌های علمی و فناوری صورت می‌گرفته ما معمولاً غایب بودیم.
جلیلی عنوان کرد: امروز ما اگر دوباره در یک بزنگاهی هستیم که یک نقطه عطف‌هایی در برخی فناوری‌ها وجود دارد، دیگر آن عقب ماندگی تاریخی را نداریم؛
یک جهان فرصت فرصت‌های داخل ما این امکان را میدهد که شما اتفاقاً در اینجا بتوانید به خوبی نقش آفرینی کنید و با استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و کوانتوم با توجه به این ظرفیت‌هایی که دارید اتفاقاً قدرت خود را ارتقا دهید و در مناسبات از این رهگذر هم برای خود یک جایگاهی پیدا کنید
وی یادآور شد: یکی از فرصت‌های بسیار خوبی که اکنون وجود دارد این است که دولت چهاردهم همزمانی شروع کارش با همزمانی کلید خوردن برنامه هفتم است؛ یعنی یک برنامه‌ای که مورد وفاق است و در کشور تبدیل به قانون شده و سیاست‌های آن را رهبری ابلاغ فرمودند، و امروز آمده در صحنه عمل و باید عملیاتی شود.
جلیلی تاکید کرد: امروز فرصت‌های اقتصادی فراوانی در دنیا وجود دارد اما شرطش این است که شما دنیا را در ۳ الی ۴ کشور خلاصه نکنید؛ آن هم ۳ الی ۴ کشوری که بیشترین نقاط اختلاف را با شما دارند.
داوطلب انتخابات ریاست جمهوری افزود: وقتی که شما با کسی اختلاف دارید از آن اختلاف تهدید و تقابل بیشتر در می‌آید، در صورتی که دنیا بزرگ است و ۲۰۰ کشور در دنیا وجود دارد و فرصت‌های بسیار بزرگی وجود دارد؛ هر جایی که فرصتی برایت فراهم بشود در شرق باشد و یا در غرب، در شمال باشد و یا در جنوب باید این هنر را داشته باشید که بتوانید آن را به بهترین شکل استفاده کنید.
جلیلی مطرح کرد: ما تراکتور و خودرو و صادرات خدمات فنی به آمریکای لاتین داشتیم؛ شهید رئیسی ریل ارتباط با دو - سه کشور را تغییر داد و فرصت‌های زیادی برای ما فراهم کرد. این روند میتواند جهش پیدا کند. ما با این رویکرد می‌توانیم ارزآوری داشته باشیم و اشتغال ایجاد کنیم ولی دولت باید در این زمینه برنامه داشته باشد تا هر ایرانی نقش‌آفرینی داشته باشد.
ابراهیم متقی به عنوان یکی از کارشناسان برنامه خطاب به جلیلی گفت: در فضایی که شما مذاکره می‌کردید، پیشرفت شکل نمی‌گرفت و نتیجه اقتصادی برای کشور نداشت و هر روز شاهد قطعنامه و فشار بین‌المللی جدید بودیم و فقط محل مذاکرات بعدی مشخص می‌شد. شما چگونه در فضای بین المللی تهدیدها را به فرصت تبدیل خواهید کرد؟ ما تهدید را با تئوری مقاومت کنار زدیم و داعش را از بین بردیم. یک جهان فرصت در زمانی که مسئولیت داشتید چه دستاورد عملی برای اقتدار و اقتصاد کشور ایجاد کرد؟ چه باید بکنیم برای آینده کشور چون تهدیدات امروز مرکب است؟
جلیلی پاسخ داد: شما اشاره کردید در مناسبات قدرت‌ها نباید معادله قدرت تضعیف شود. زیر ساخت قدرت ضرورت دارد. وقتی شما زیرساخت قدرت خود را تقویت می‌کنید، طرف مقابل نگران می‌شود. وقتی میگوییم قدرت، هم باید تهدیدها را کاهش داد و هم فرصت‌ها را حداکثر کرد. در آن ۶ سال چه تهدیدهایی متوجه ایران بود؟ آمریکا، افغانستان و عراق را اشغال کرده بود و داعش در سوریه وجود داشت. چرا آمریکا نتوانست برنامه ریزی خود در سوریه علیه ما را عملی کند؟ این برنامه ریزی و اجرای قوی در برنامه ما بود که دشمن را ناکام گذاشت. رئیس جمهور باید به موقع تصمیم بگیرد و عمل کند.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری افزود: در برخی کشورها که فرصت خوبی برای صادارت داریم، اصلا سفارت نداشتیم؛ مثل آفریقا و آمریکای جنوبی. ساخت مسکن و صادرات تراکتور در یک کشور دیگر انجام شد و سیاست خارجی در عمل آمد. سفارت شما باید بگوید نتیجه اقدامات در کاهش تهدید چه شد؟ در بحث هسته ای مطرح شد یک میلیون بیمار داریم که برای داروی آنها نیاز به سوخت ۲۰ درصدی داشتیم که به ما نمی‌دادند.
وی با بیان اینکه دفاع از علم و فناوری برای استفاده از بیماران اهمیت دارد، خاطرنشان کرد: آژانس گفت ۶ مساله ما با ایران دیگر وجود ندارد. ما ۱۹ هزار سانتریفیوژ داشتیم ولی ابتدا می‌گفتند نباید یک سانتریفیوژ هم داشته باشید. همین صادرات ما به ونزوئلا تعطیل شد. گفتند هم باید چرخ کارخانه بچرخد و هم سانتریفیوژ. ولی نتیجه این شد که دلار ۲۵۰۰ به ۳۰ هزار تومان تبدیل شد.
وی با بیان اینکه، آیا تحریم‌ها برطرف شد؟ تصریح کرد: ۸۰ تحریم شد ۲۵۰۰ تحریم. برای اقتصاد باید روابط گسترده با دنیا داشت. می گفتند ۲۰۰ هزار بشکه نفت بیشتر نمی‌توانیم بفروشیم اما در سنای آمریکا گفتند ایران اکنون ۲ میلیون بشکه نفت می‌فروشد.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا دشمنان نارحت هستند که شما رئیس جمهور شوید؟ مطرح کرد: دشمن اعلام کرد که دنبال فشار حداکثری است و از کسانی ناراحت هستند که این راهبرد را به شکست برساند. به دولت وقت گفتیم این کارها را باید انجام دهید تا این راهبرد دشمن شکست بخورد ولی آنها قبول نمی‌کردند و می‌گفتند این برنامه‌ها دقیق نیست. این برنامه‌ها را به شهید رئیسی هم ارائه دادیم و دنبال شد و دشمن گفت راهبرد فشار حداکثری شکست فاحش خورد و دشمن حتما خوشش نمی‌آید.
جلیلی اظهار داشت: اگر رئیس جمهوری توان ملت و فرصت‌های خود را بشناسد، میتواند ایران را جهش دهد و کشور را معطل انتخاب فلان فرد در فلان کشور نکند و تهدید دشمن را به صفر برساند.
وی با بیان اینکه لازمه شکوفایی اقتصادی تعامل سازنده با جهان است، ادامه داد: نباید معطل دو - سه کشور شد؛ زمانی که می‌گفتند گشایشی ایجاد شده است، صادرات ما به افغانستان ۲ برابر ۲۸ کشور اروپایی بود. ما برنامه‌ای داریم که از فردای ریاست‌جمهوری آن را را آغاز می‌کنیم. البته این برنامه‌ها در دولت شهید رئیسی هم اجرا شد ولی الان باید جهش داشته باشد.
جلیلی در پاسخ به این پرسش که برنامه علمی شما برای ایجاد اجماع ملی در سیاست خارجی و برنامه شما برای تحقق اهدافتان در سیاست خارجی چیست؟ ادامه داد: در کشور سیاست خارجی براساس سیاست‌های کلی را رهبری تعیین میکنند که فصل الخطاب است و باید واقعیات را از مسائل رمانتیک جدا کرد تا به اجماع برسیم.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان اقتصاد را از سیاست در سطح داخلی و بین‌المللی جدا کنیم؟ اظهار کرد: باید هوشمندانه همه ابعاد را دید. برای رشد اقتصادی باید روابط مناسب با همسایگان داشت تا صادرات داشته باشیم. ما ۱۵ کشور همسایه داریم. در بازار صنایع پایین‌دستی پتروشیمی مزیت نسبی داریم و باید مناسبات مناسب برای صادرات داشته باشیم و باید برنامه و پیگیری برای تحقق برنامه داشت.
وی با بیان اینکه باید اولویت را درست تشخیص داد، گفت: چرا روابط ما با ترکمنستان از ۶ میلیارد دلار به ۲۰۰ میلیون دلار رسید؟ چون اولویت را درست تشخیص ندادیم. در سریلانکا صادرات خدمات فنی داشتیم که برای کشور ارزآوری داشت. بعد از طوفان الاقصی موقعیت ایران ارتقا یافت و نگاه‌های دوستانه به ما بیشتر شد و باید از آن استفاده کرد. ما یک جهان فرصت داریم مخصوصا در منطقه و دولتی که ده‌ها اولویت داشته باشد یعنی اولویتین دارد، باید اولویت‌ها مشخص شود. هر جا فرصتی وجود دارد چه در شرق چه غرب باید از آن استفاده کرد نه اینکه به یک طرف غش کرد.
جلیلی ادامه داد: در منطقه فقط تهدید نداریم و فرصت هم داریم؛ در سیاست خارجی دستگاه‌های مختلف حضور دارند.
وی با بیان اینکه سیاست خارجی باید پیوستگی میان همه این دستگاه‌ها داشته باشد، تصریح کرد: شورای عالی امنیت ملی نقش هماهنگی را دارد؛ وقتی این هماهنگی ایجاد شد، شهید سلیمانی توانست نقش خود را در منطقه ایفا کرد.
جلیلی در ادامه مطرح کرد: وقتی حرف بستن تنگه هرمز مطرح بود، من می‌گفتم تنگه هرمز را نیاز نیست بصورت امنیتی و نظامی ببندیم. یک جهان فرصت ما اینجا خودش را نشان میدهد. ما نیروی متخصص، دانشمند و جوان داریم که میتواند نفت را به فرآورده تبدیل کند تا ارزآوری ایجاد کند.
وی بیان کرد: در زمانی که دشمن می‌گفت نفت ایران باید تحریم شود و حتی یک بشکه نفت ایران به فروش نرسد که من آن زمان این پیشنهاد را دادم که پتروپالایشگاه ساخته شود تا از خام فروشی فاصله بگیریم.
جلیلی افزود: اکنون فرصت علمی و تخصصی و هم منابع داریم و سرمایه آن را باید تامین کنیم. منابع زیادی در اختیار مردم است که سرگردان است و سراغ ارز و سکه می‌رود که باید به سمت سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها هدایت شود تا به مردم هم سود برسد. باید دولت در این زمینه برنامه داشته باشد و اقتصاد کشور باید منضبط باشد.
وی در رابطه با جایگاه دیپلماسی عمومی، گفت: برنامه جهش کشور صرفا با کمک چند دستگاه و دیوان سالاری محقق نخواهد شد. در هر زمینه‌ای اگر دنبال موفقیت هستید باید برای هر ایرانی یک نقش تعریف شده و بستری برای ایفای این نقش فراهم شود.
وی افزود: هر سفارت باید سکوی صادرات کشور شود اما باید برای هر فعال اقتصادی هم زمینه‌ای فراهم شود. این مساله در فرهنگ هم وجود دارد. ما به اتکای قدرت نرم توانسته‌ایم مقاومت کنیم. قدرت نرم ما در عراق، فلسطین و لبنان الگو شده است و این دشمن را نگران کرده است. برای کسانی که توان دیپلماسی عمومی را دارند باید فعال کنیم. برخی جوانان ما آمادگی لازم را دارند و می‌توانند در دیپلماسی عمومی نقش داشته باشند که باید بستر برای آنها فراهم شود.
وی افزود: کسینجر کتابی درباره هوش مصنوعی نوشته است که در آنجا صراحت شده است این فناوری‌ها مناسبات قدرت را تغییر داده است؛ دولت باید این مناسبات را تشخیص داده و برنامه داشته باشد.
جلیلی با بیان اینکه قدرت‌های دنیا راضی نیستند که قدرت‌های جدید در دنیا بوجود آید، مطرح کرد: آنها سعی دارند با ایجاد انحصار، مانع افزایش قدرت سایر کشورها شوند؛ دولت آمریکا سعی دارد در زمینه هوش مصنوعی برای سایر کشورها محدودیت ایجاد کند و اگر از این فرصت استفاده نکنیم ممکن است ۴۰ سال عقب بیفتیم.
وی یادآور شد: امروز در مرزهای دانش هستیم و دولت باید نقش‌آفرینی کرده و بستر را برای نقش آفرینی هر ایرانی ایفا کند.
