ایران به لحاظ محدودههای جغرافیایی، شرایط اقلیمی، مرزهای آبی و خاکی و ناهمواریهای گسترده دارای شرایط متنوعی است؛ بنابراین، هر منطقه توانمندیهای مخصوص به خود را دارد. منابع آب و طیف وسیعی از خدماتی که ارائه میکنند، باعث کاهش فقر، رشد اقتصادی و پایداری محیطی میشود. آب به بهبود در رفاه اجتماعی و رشد فراگیر و تأثیرگذار بر معیشت میلیاردها انسان از غذا و امنیت انرژی تا سلامت انسان و محیطزیست کمک میکند. اما تنها بخشی از منابع آبهای موجود و در دسترس، تجدیدپذیر بوده و بخش قابل ملاحظهای از منابع آب که از طریق آبخوانها برداشت میشوند، تجدیدناپذیر هستند.
از طرف دیگر، توزیع زمانی و مکانی منابع آب در سطح زمین نیز متوازن نیست. با افزایش جمعیت و روند شهری شدن در جهان، مصرف آب نیز سیر تصاعدی داشته و هر ساله به موازات استفاده بیرویه از آن، آلودگی ناشی از مصرف کودها و سموم دفع آفات، دفع فاضلابها و دیگر منابع آلودهکننده، بخش زیادی از این منابع محدود و ارزشمند را غیر قابل استفاده میکند و درنتیجه تأمین آب سالم به میزان کافی به یکی از معضلات جوامع بشری تبدیل شده است.
در کشور ما در بعضی استان ها آب ها جاری هستند مانند لرستان و خوزستان و در بعضی دیگر از استان ها مانند یزد آب به وسیله قنات یا چاه استخراج و استفاده میشود که هر کدام معایب و مزایای خود را دارد که همگی میدانند ، همه روزه جهت مصرف آب تنها با چرخاندن شیر آب به راحتی آب تصفیه لوله کشی در اختیارمان است و شاید تنها زمانی که آب برای ساعت محدودی قطع شده باشد قدر آن را بدانیم .
عشایر کشورمان شاید بیشتر از همه قدر آب را بدانند زیرا برای به دست آوردن آن زحمت می کشند و خبری از لوله آب ،…. نیست کیلومترها پیاده میروند و با قطره ، قطره جمع کردن آب از چشمه هایی که در حال خشک شدن است چند لیتری آب برای مصرف روزانه با خود به سیاه چادر میبرند. چشمه هایی که نه به خاطر آنها بلکه به دلیل مصرف نادرست ما شهرنشین ها در حال خشکی هستند.
یکی از خشک ترین استان های کشور استان سیستان و بلوچستان است که مردم روستایی آن برای به دست آوردن آب مخاطرات زیادی را تحمل میکنند و گاه و بی گاه قطع عضو یا حتی مرگ بر اثر حمله گاندوها یا سقوط به دره نصیبشان میگردد. هرچند گروه های جهادی کارهای شایسته و قابل تحسین در آبرسانی به این مناطق انجام داده اند همچون جمعیت امام رضایی ها که پروژه آب رسانی به مناطق محروم سیستان و بلوچستان را داوطلبانه انجام میدهند . این مسئله ای است که بارها گفته و ظاهرا گوش شنوایی نبوده .
اما امروز بحث ما صرفه جویی است در مصرف آب مسئله ایی مهم که بارها توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی بیان شده است ((معروف است که ایران کشورِ کم آبی است اما اگر با عقل و تدبیر و روحیهی خستگیناپذیر پیش برویم میشود از همین آب موجود استفاده کرد آبها را که هرز میرود مهار کنیم آبها را درست مصرف کنیم در مصرف آب اسراف نکنیم با کار علمی و مدبّرانه میشود استفادهی بهینه کرد( در دیدار جهادگران و کشاورزان ۱۴/۱۰/۸۲))) و همه مسئولان در هرجایی به آن توصیه میکنند و بخش خانگی و صنعت را مخاطب قرار میدهند.
در یک سوی کشور انسان برای به دست آوردن آب جان میدهد و در سوی دیگر آب است که به دلیل سهل انگاری انسان ، آب جان میدهد
در شهرستان مسجدسلیمان جاری بودن آب در خیابان ، فواره آب از لوله شکسته منظره ایی تکراری تبدیل شده است . عده ایی از همشهریان جهت رساندن صدای خود به مسئولان ما را واسطه قرار دادند و به دعوت مردم به محلات آن ها رفتیم و چندین لوله شکسته آب را نظاره کردیم ، نظاره ایی بسیار تلخ ،حتی تلخ تر از زهر مار بود در یکی از آن ها حدود ۷ لیتر آب در دقیقه به فنا میرفت با یک حساب و کتاب سرانگشتی حدود ۱۲ تا ۱۵ هزار لیتر آب در شبانه روز و حدود ۴۰۰ هزار لیتر در ماه ، با خود حساب کردیم ۴۰۰ هزار لیتر در ماه چند خانواده سیستان و بلوچستان از نعمت آب بهرمند خواهند شد حدود۲۰۰ خانواده سیستانی در روز ،هر خانواده میانگین ۵ نفر باشد حدود ۱۰۰۰ نفر از جمعیت محروم سیستان و بلوچستان سیراب خواهند شد . و این تنها محاسبه یکی از لوله های شکسته آب در خیابان مسجدسلیمان است که در هر محله بسیار است سرمایه ایی که در خواب زمستانی بعضی مسئولان به فنا میرود چه بسیار هزینه سد سازی، لوله کشی ، تصفیه آب ، نگهداری ، ….. میشود تا این آب به خانه مردم برسد اما اینچنین و قبل از رسیدن به مقصود سرنوشتی تلخ جز دره های رو باز قدیمی فاضلاب پیدا نمیکنند. به گفته مردم بعضی از این شکستگی ها بیش از یک ماه است که ادامه دارد حال از مسئولان باید پرسید در کدام خواب هستند که این فاجعه را که مردم به راحتی آب خوردن می بینند آنها نمی بینند با اینکه ارزش آب در وضعیت کنونی حتی از الماس و طلا بیشتر است و بارها کارشناسان گفته اند که جنگ جهانی بعدی بر سر منابع آب است .
در پایان خطاب به مسئولان ، اگر آب نیاز دارید نگهداری کنید اما اگر نیاز ندارید به تشنه ایی رسانید و سیرابش کنید
مهندس علی باقری کاکش
بهمن ۱۴۰۱