سید ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضائیه در برنامه گفت‌وگو زنده تلویزیونی از شبکه اول سیما به مناسبت هفته قوه قضائیه که امشب (دوشنبه ۲ تیر ماه) برگزار شد به تشریح برنامه‌های یکساله خود در دستگاه قضا پرداخت.
رئیس قوه قضائیه با اشاره به شفافیت در قوه قضائیه اظهار کرد: شفافیت برای تمام مردم اهمیت دارد و نوعی صیانت بخشی برای تمام دستگاه‌هاست.
وی افزود: بر اساس قانون اساسی دادگاه باید علنی باشد و جز در موارد خاص دادگاه‌ها همگی علنی هستند و این علنی بودن دلیل بر شفافیت است.
رئیسی با اشاره به نشر آرا قضات، گفت: قاضی، مهندس اجرای قانون است و قضات با دقت رای صادر میکنند و این رای از مبانی مختلفی سرچشمه گرفته است.
رئیس قوه قضائیه ادامه داد: آرا قضات مورد بحث دانشگاهیان است و حتی یک قاضی ۵۰۰ صفحه رای صادر کرد بود و این رای می‌تواند مورد نقد و بررسی همه قرار بگیرد.
وی بیان کرد: دادگاه‌ها از رسانه ملی پخش خواهد شد و جلسات دیوان عدالت اداری هم هفتگی برگزار میشوند و علنی بودن این جلسات جز سیاست ماست.
رئیسی درباره انتشار حساب های قوه قضائیه، گفت: یک عده ای به دنبال این بودند که از حساب های قوه قضائیه آگاه شوند و این گزارش برای مردم اطمینان بخش است.
رئیس قوه قضائیه تصریح کرد: چه اشکالی دارد قراردادها پشت ویترین بیاید و چه اشکالی دارد مشخص شود چه کسی چه مقدار تسهیلات بانکی گرفته است. فقط برخی از موارد که درباره امنیت کشور است محرمانه هستند و مابقی باید شفاف باشد هرچه شفافیت بیشتر باشد زمینه فساد از بین می‌رود.
وی با اشاره به افتتاح سامانه های مختلف در قوه قضائیه، گفت: این سامانه‌ها به شفافیت و صیانت بخشی کمک می‌کند هم به مردم اطمینان لازم را می‌دهد.
وابستگی و جایگاه سیاسی افراد خط قرمز قوه قضائیه نیست
رئیسی درباره مبارزه با فساد درون قوه قضائیه، گفت: حتما سلامت دستگاه قضایی به سلامت اداری کشور کمک می‌کند. رهبر معظم انقلاب همواره تاکید کردند که دستگاه هایی که امر مبارزه با فساد را برعهده دارند باید پاک دست باشند.
وی ادامه داد: آمار فساد درون قوه قضائیه آمار بالایی نیست و حتی نسبت به تخلفات هم کم است، آمار تخلفات دستگاه قضا فقط ۱ درصد است و این پرونده فعلی که در جریان است هم یک استثنا محسوب می‌شود.
رئیسی بیان کرد: در بدنه دستگاه قضا، قضات پاک و مخلص بسیاری وجود دارد اما چون قلم یا رای در این مجموعه موثر است افرادی نفوذ میکنند و بارها تاکید کردم اصلاح نظام قضایی بدون اصلاح نظام وکالت و ضابطین ممکن نیست، به دلیل سرو کار داشتن این افراد با دستگاه قضایی است.
رئیس قوه قضائیه گفت: خود وکلا باید پیش قدم شوند تا جریان وکالت سالم باشد اگر سلامت این افراد حفظ نشود دستگاه قضا و عدالت تهدید می‌شود.
وی گفت: حفاظت اطلاعات قوه قضائیه فعال عمل می‌کند و نظارت دادستانی کل کشور و دادسرای انتظامی قضات فعال هستند و فعال بودن آنها برای صیانت از مجموعه، اشخاص و آراست.
رئیسی اظهار کرد: رسیدگی انتظامی برعهده قضات است اما رسیدگی کیفری، قاضی و غیر قاضی نمی‌شناسد و مختص یک قشر خاص نیست در دادگاه انتظامی ممکن است صلاحیت کسی خدشه دار شود اما در دادگاه کیفری فرد خاطی باید مجازات شود.
وی تصریح کرد: هیچ منطقه ممنوعه در قوه قضائیه نداریم و فقط بی استناد حکم کردن و نظر دادن خط قرمز است.
رئیس قوه قضائیه با اشاره به خط قرمز قوه قضائیه، گفت: اگر رأیی صادر شود که مستند نباشد خط قرمز ماست وعده ما این بود که به هر پرونده رسیدگی شود و نتایح آن به مردم اعلام شود.
وی ادامه داد: دستگاه قضا موظف به رسیدگی است اما اینکه افرادی بدون سند مورد افترا قرار گیرند خلاف شرع و قانون است اگر اتهامی وجود دارد مرجع قضایی آن را اعلام می‌کند و اگر کسی آن را اعلام کند خلاف قانون است.
رئیسی با بیان اینکه پرونده ای زیر میز نمیگذاریم، گفت: قضات به تمام پرونده ها رسیدگی میکنند و جامعه بداند که کارها نظام مند پیش می‌رود. در همین دادگاه اخیر هم تاکید شد افراد گمانه زنی نکنند، من برخی از توئیت ها را میبینم که بدون مبنا به افراد اتهام زده می‌شود و این درست نیست.
رئیس قوه قضائیه اظهار کرد : وابستگی و جایگاه سیاسی افراد خط قرمز قوه قضائیه نیست.
وی درباره زمینه سازان فساد، گفت: ما معتقدیم مدیران، مرزبانی هر حوزه ای را بر عهده دارند و تعقیب زمینه سازان و کسانی که تقصیر دارند در دستور کار قضایی قرار دارد و با قصور مدیران و تقصیر آنها برخورد می‌شود.
رئیسی تصریح کرد: در هر امر و تصمیم سازی که مردم شریک ما شدند موفق شدیم، برنامه خوب برنامه ای است که هم دانشگاهیان هم کسانی که میدانی کار میکنند کنار هم باشند.
رئیس قوه قضائیه با اشاره به برنامه تحول قوه قضائیه، گفت: ما با اقشار مختلفی ارتباط برقرار کردیم تا تحولی جدی ایجاد کنیم.
هشدار رئیسی در خصوص نوسانات بازار که منجر به افزایش چک‌های بلامحل می‌شود
وی درباره قیمت گزاری‌های موجود در بازار، گفت: ارتباط میان مصرف کننده و تولید کننده نیازمند ساختار سازی است تمام سازمان‌هایی که در این خصوص وظایفی را برعهده دارند باید حقیقت بحث را بشناسند. نوسانات بازار منجر به افزایش چک های بلامحل می‌شود و در ستاد پیشگیری از وقوع جرم من به دولت تاکید کردم تا تصمیم سازی‌ها دقیق باشد.
رئیسی ادامه داد: ما باید بدانیم فساد کجا ایجاد شده و اگر دولت این ها را حل کند، دیگر پرونده ای تولید نمی‌شود.
رئیس قوه قضائیه درباره پرونده کثیر شاکی، اظهار کرد: اگر دولت اقدام و نظارت به موقع کند شاهد این گونه مشکلات نخواهیم بود. ما تعداد بسیاری از پرونده های کثیر شاکی را رسیدگی کردیم.
وی گفت: وقتی موسسه اعتباری تشکیل می‌شود، تبدیل به مصیبت برای دستگاه قضا می‌شود و یا در خودرو، نارضایتی بسیاری را شاهد هستیم و این به صلاح هیچکس نیست و به سازمان بازرسی تاکید میکنیم تا با تمام توان خود از نابه‌سامانی‌های اقتصادی جلوگیری کند.
رئیسی درباره کسب و کارهای اقتصادی، تصریح کرد: فعالان اقتصادی با مقام معظم رهبری دیداری داشتند و رهبر معظم انقلاب درباره موانع کسب و کار و راه های توسعه آن صحبت‌هایی فرمودند ما هم در بازدیدهای استانی با فعالان اقتصادی دیدار داریم و حرف آنها را می‌شنویم. دستگاه قضا و سازمان بازرسی این موضوع را دنبال می‌کند.
رئیسی ادامه داد:کار آفرینان بدانند که مشکل آنها در مدت کوتاه برطرف می‌شود آنچه که کارآفرین را مجبور به رشوه دادن می‌کند نظام مقابل آن است باید در جایی که امضای طلایی وجود دارد نظارت افزایش پیدا کند.
رئیس قوه قضائیه اظهار کرد: راهکارها باید به گونه ای باشد که برای کار آفرین، راه تسهیل شود و از کسی تقاضای امضا نداشته و نخواهد رشوه دهد.
وی با بیان اینکه زمینه رقابت در جامعه باید فعال شود، گفت: رقابت نباید در انحصار کسی باشد و شورای رقابت همین وظیفه خارج کردن انحصار را برعهده دارد و اگر زمینه های انحصار هم وجود داشته باشد باید از بین برود.
رئیسی ادامه داد: بایدها و نبایدهایی در قانون وجود دارد کمبود قانون مشکل ما نیست بلکه عدم اجرای قانون مشکل ماست.
قضات باید فقط در موارد خاص حکم زندان دهند
رئیس قوه قضائیه درباره وضعیت زندان‌ها، گفت: در مواردی که قضات میتوانند باید هم در مجازات هم در قرار تأمینی از زندان استفاده نکنند ما در مسائل امنیتی با هیچکس شوخی نداریم و به کسی اجازه نمی‌دهیم امنیت جامعه را مختل کند کسانی که بخواهند امنیت جامعه را مختل کنند مورد برخورد قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: با کسی که به هر دلیلی به زندان می‌آید باید بازسازی شخصیتی شود و برنامه زندان این است که راهکار اصلاح مجرمین را دنبال کند و البته قضات باید فقط در موارد خاص حکم زندان دهند و تا میتوانند از محکومیت غیر حبس استفاده کنند.
رئیسی با اشاره به بازداشت‌های چند ساعته و چند روزه، اظهار کرد: ما باید بدانیم زندان رفتن امر پر هزینه‌ای برای فرد و خانواده اوست و فقط جایی که چاره‌ای نباشد باید فرد را حبس کرد و لذا بازداشت موقت باید به حداقل ممکن برسد.
هر فردی که فساد را اعلام کند مورد تشویق قرار می‌گیرد
رئیس قوه قضائیه درباره سوت زنی اصحاب رسانه، گفت: در قانون اساسی امر به معروف و نهی از منکر آمده است امروز معروف ها فراوان هستند و اجرای عدالت یکی از معروف های مهم است و یکی از منکرهای مهم پارتی بازی و کلاهبرداری است اگر کسی از فسادی مطلع شد باید نسبت به آن عکس العمل نشان دهد.
وی افزود: خودم در برخی از گزارش‌های صدا و سیما موضوع را دنبال میکنم و هر دستگاهی باید بخش خود را دنبال کند.
رئیسی ادامه داد: من این اطمینان را می‌دهم کسانی که فسادی را اعلام کنند مورد تشویق قرار می‌گیرد و خبرنگارانی که یک فساد و نارسایی را اعلام کند حتما در امنیت هستند، اما افراد نباید شایعه پراکنی کنند، هر فردی که فساد را متوجه شد و به مسئول مربوطه اعلام کند مورد تشویق قرار می‌گیرد.
رئیس قوه قضائیه بیان کرد: آزادی بیان، آزادی اندیشه، آزادی قلم باید مورد حمایت قانون باشند محدویت ها را قانون مشخص می‌کند اگر قلم شایعه پراکنی کند، محدودیت دارد.
وی تصریح کرد: در برخورد با تخلفات مطبوعات، هیئت نظارت وجود دارد و این هیئت نباید اجازه دهد که آزادی مورد خدشه باشد و تاکید من آن است که اصحاب رسانه خود چارچوب ها را رعایت کنند.
وی با اشاره به جرم سیاسی، گفت: اگر امروز کسی علیه من یا وزیر و مسئولی صحبت کرد علیه نظام نیست ما باید بین جرم امنیتی و سیاسی تفاوت قائل شویم بین اعتراض و اغتشاش تفاوت وجود دارد اعتراض مورد تعقیب نیست ما خود اعلام کردیم هرکسی به ما اعتراض دارد بگوید اما اغتشاش به معنای به هم زدن امنیت کشور است.
رئیسی ادامه داد: تشخیص جرم سیاسی برعهده قاضی است احساس ما این بود که قانون جرم سیاسی اجرایی نمی‌شود و به همین دلیل بخشنامه جرائم سیاسی منتشر شد و یکباره قانون را یادآوری کردیم ما نباید یک موضوع درباره یک فرد را به کل نظام تلقی کنیم.
بخش‌های مختلف باید در حوزه قاچاق، سازمان یافته وارد شوند
رئیس دستگاه قضا درباره خصوصی سازی و ورود به این حوزه، اظهار کرد: خصوصی سازی ضرورت کشور بوده، زیرا اقتصاد کشور دولتی است.
وی ادامه داد: به یاد دارم روزی نمایندگان مجلس طوماری امضا کردند و درباره خصوصی سازی فریادشان بلند بود و اما قوه قضائیه به برخی از پرونده‌های خصوصی سازی رسیدگی کرد و تاکید داریم که در روش اجرا، پرونده‌ای ایجاد نشود ما در حوزه خصوصی سازی برخورد کردیم و به فریاد‌هایی هم که بلند شد توجهی نکردیم و بنا هم نداریم توجه کنیم.
رئیسی ادامه داد: ما قضیه خصوصی سازی را دنبال میکنیم اما نباید به این موضوع گرفتار شد.
رئیس دستگاه قضا با اشاره به قاچاق کالا، گفت: قاچاق برای قاچاقچی نباید صرف کند. راهکار اصلی قاچاق پر هزینه شدن آن برای قاچاقچی است و این اقدامات در گرو تصمیمات اقتصادی است.
وی افرود: بخش‌های مختلف باید در حوزه قاچاق، سازمان یافته وارد شوند کولبر‌ها و لنچ‌ها باید ساماندهی شوند. نظام گمرک، صادرات و واردات ما در اختیار دولت است. از یکسال گذشته تاکنون چندین مرتبه مقام معظم رهبری نسبت به قاچاق کالا نارضایتی دارند و باید تمام دستگاه‌ها دربرابر این نوع قاچاق کالا ایستادگی کنند سازمان اطلاعاتی کشور می‌تواند شبکه‌های قاچاق را شناسایی کند.
زمان رسیدگی در سامانه سوءپیشینه به یک روز کاهش می یابد
رئیسی با اشاره به راه اندازی سامانه سوءپیشنه، تصریح کرد: یکی از سامانه‌هایی که فعال می‌شود سامانه سوءپیشنه است و زمان آن به یک روز می‌رسد.
رئیس دستگاه قضا گفت: تحول در حوزه قضایی بدون تحول در حوزه فناوری امکان پذیر نیست، یکی از تحول ما تغییر رویکرد سنتی به رویکرد فناورانه است سامانه شهود یکی از آن دسته سامانه‌هایی است که از شهود اجاره‌ای جلوگیری می‌کند، حدود ۱۵ سامانه فعال می‌شود که به سامانه‌های قبلی کمک می‌کند. لذا ما رویکردمان این است که به ارباب رجوع کمک کنیم.
وی گفت: قوه قضائیه نظام تحول هوشمند خواهد بود و امر برای قضات و مردم تسهیل می‌شود.
رئیسی اظهار کرد: اعتبار بخشیدن به اسناد عادی در دستور کار ماست و اگر بودجه به سازمان ثبت اسناد تخصیص داده شود مسئله کاداستر که به تثبیت مالکیت کمک می‌کند اجرایی خواهد شد و می‌توانیم عقب ماندگی ها را جبران کنیم.
رئیس دستگاه قضا ادامه داد: در روز‌های پایانی مجلس قبل، اعتبار بخشیدن به اسناد عادی در دستور کار قرار گرفت و اگر این موضوع اجرایی شود می‌توانیم با اصالت دادن به اسناد عادی از ورود بسیاری پرونده اسناد املاک در دادگستری جلوگیری کنیم.
نسبت به اراضی طبیعی کوتاه نمی‌آییم
وی با بیان اینکه موضوع زمین موضوعی مهم است، گفت: دستگاه‌های مختلف باید اراضی کشور را حفظ کنند، باید این ثروت ملی حفظ شود سوداگران همه جا حضور دارند و پرونده‌های مفصلی درباره زمین وجود دارد ما در این حوزه اقدامات خوبی انجام داده‌ایم و میزان بسیار بالایی از اراضی بازگشتند.
رئیسی افزود: پرونده کلاک هم به دیوان عالی کشور رفت و اراضی به دولت بازگشت و حکم قطعی برای آن زمین ها صادر شد. در هفت سنگان قزوین پرونده‌ای مطرح بود که بعضی از همکاران قضایی ما زمینی را گرفتند، قاضی ویژه تعیین کردیم و از افراد خواستیم بگذارند قاضی تصمیم بگیرد.
رئیس دستگاه قضا ادامه داد: چه همکاران ما چه دیگر افراد باید پاسخگو باشند، ما خط قرمزی نداریم اگر حقی ضایع شود ما رسیدگی میکنیم ما در هیچ سطحی بنا نداریم نسبت فردی و قدرت او را مد نظر قرار دهیم اما باید کار به صورت دقیق در دستگاه قضایی انجام شود.
رئیسی گفت: دولت باید اراضی را حفظ کند و ما نسبت به اراضی طبیعی کوتاه نمی‌آیم و آمار بلندی از رسیدگی وجود دارد.
وی با بیان اینکه تمام راه های قانونی باید باز باشد، گفت: اگر راه قانونی باشد کسی به سمت خلاف قانون نمی‌رود.
رئیسی با اشاره به سفر‌های استانی خود، گفت: من مجتمع‌های تهران و زندان‌های شهرستان‌ها را رفته ام و تجربه نشان می‌دهد وقتی کاملا میدانی کار دیده شود بهتر خواهد بود ما وقتی وارد استان می‌شویم هیئتی وضعیت استان را بررسی میکنند و گزارش جامعی را این هیئت به ما می‌دهند و سپس گزارشات داده می‌شود، اما اگر کرونا نبود من تمام استان‌های کشور را میرفتم و امیدوارم ادامه سال بتوانیم مابقی استان‌ها را هم بروم تا از نزدیک مسائل آنجا را ببینم.
رئیس دستگاه قضا ادامه داد: ما با سازمان‌های مردم نهاد همکاری میکنیم و یکی از کارهای ما در قوه قضاییه مردمی کردن کار‌هاست.
حفظ کرامت انسانی حائز اهمیت است
وی درباره تکریم ارباب رجوع، گفت: یکی از محور‌های مهم ارتباط انسان‌ها و کرامت انسانی است در دستگاه قضایی کرامت و عزت قاضی باید حفظ شود، نسبت به تمام افرادی که با دستگاه قضایی کار دارند چه وکیل، کارشناس و حتی متهم و محکوم باید کرامت حفظ شود.
رئیسی بیان کرد: بخشنامه‌ای صادر و سامانه‌ای فعال شده که بر اساس آن نظر تمام افرادی که به دستگاه قضایی مراجعه می‌کند گرفته می‌شود تا تمام ارباب رجوع درباره اقدامات نظر دهند.
رئیس دستگاه قضا تصریح کرد: گاهی کثرت مراجعه و پرونده سبب می‌شود خستگی در همکاران ما باشد، اما براساس نظرسنجی‌های صورت گرفته اکثر مراجعین اظهار رضایت کردند، ما می‌خواهیم این دستگاه موجب افزایش اعتماد مردم شود تا آنها احساس امنیت داشته باشند.
وی با اشاره به مراکز تولیدی، گفت: اگر متهم رئیس مرکز تولیدی باشد آن مرکز تعطیل نمی‌شود و مراکز تولیدی زیادی تحت حمایت قوه قضائیه گرفتند و از تعطیلی آنها جلوگیری می‌شود.
رئیس دستگاه قضا درباره تخلفات اصحاب رسانه، گفت: روش ما این است که تا بشود تخلفات را به مرجع مخصوص آن بسپاریم و هیچ روزنامه و رسانه‌ای تعطیل نشود.
رئیسی تصریح کرد: وظیفه ما اجرای عدالت است و مرتکب جرم باید مجازات شود به تمام کسانی که با دستگاه قضایی همکاری دارند خداقوت می‌گویم تاکید جدی دارم که قانون مدارانه حرکت کنیم و بدانند که ترک فعل هم جرم است، زیرا این ترک فعل خسارت بیشتری ممکن است داشته باشد و سیل شیراز خود نشان از ترک فعل داشت اگر مسئولی ترک فعل کند ما سال‌های بعد به سراغ او می‌آییم که چرا زمان خود کاری را انجام نداده است.
رئیس دستگاه قضا گفت: نظارت بر اجرای امور مورد تاکید ماست و امیدواریم در دستگاه قضایی و در هفته قوه قضائیه گزارش عملکرد به مردم داده شود و به دیدگاه‌ها و نظرات توجه شود و بدانند این دیدگاه‌ها در اجرای کار ما موثر خواهد بود.
